 |
| សម្តេចព្រះសុមេធាធិបតី ហួត តាត វជិរប្បញ្ញោ |
លោកវិទូ | ថ្ងៃ ៣᧸៧ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ |២៥ មិថុនា ២០១៩
សម្ដេចព្រះសុមេធាធិបតី ហួត តាត (វជិរប្បញ្ញោ) សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ នៃគណៈមហានិកាយ ជាសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជអង្គទី ៥ នៃគណៈមហានិកាយ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ ទ្រង់កាន់តំណែងពី ព.ស.២៥១៣ ដល់ ព.ស.២៥១៩ ក្នុងសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ។ សម្ដេចព្រះមហាសុមេធាធិបតី ហួត តាតត្រូវបានចាត់ទុកជាមហាបុរសខ្មែរទី២ ។
សម្តេចព្រះមហាសុមេធាធិបតី ហួត តាត ជាសមាជិកគណៈកម្មការរៀបចំ និង ពិនិត្យវចនានុក្រមខ្មែរ និង ជាអ្នកមានចំណែកគុណូបការៈដ៏សំខាន់ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា អក្សរសាស្ត្រ ប្រពៃណីជាតិ, វិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ និង សាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ ហើយព្រះអង្គជាកល្យាណមិត្ត និង សហការីរបស់សម្តេចសង្ឃរាជមហាបុរសខ្មែរទី១ ជួន ណាត ។
ព្រះរាជជីវប្រវត្តិ
ជាតិបរិច្ឆេទ (កំណត់អំពីជាតិ)
សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ទ្រង់ប្រសូត នៅថ្ងៃអាទិត្យ ១៥កើត ខែបុស្ស ឆ្នាំរោង ចត្វាស័ក ព.ស.២៤៣៥ គ.ស.១៨៩២ នៅភូមិផ្សារឧដ្ដុង្គ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ បិតានាម ហុក សេង ហៅ ហួត មាតានាម ង៉ែត ។
ការសាងព្រះផ្នួស
- ព្រះជន្មាយុបាន៧ឆ្នាំ បានទៅរៀនអក្សរសាស្ត្រ លេខនពន្ត ក្នុងសំណាក់ ព្រះធម្មឃោសាចារ្យ មាស ។
- ព្រះជន្មាយុបាន១៣ឆ្នាំ បួសជាសាមណេរ នៅក្នុងសំណាក់ព្រះធម្មឃោសាចារ្យ។ ព្រះអង្គបានសិក្សា ព្រះបរិយត្តិធម៌ ក្នុងសំណាក់ព្រះធម្មលិខិត ស៊ូ ។
- ព្រះជន្មាយុបាន២១វស្សា នៅឆ្នាំជូត ព.ស.២៤៥៦ គ.ស.១៩១២ បានឧបសម្បទាក្នុងពុទ្ធសីមាវត្តឧណ្ណាលោម ក្នុងសំណាក់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ និល ទៀង ជាព្រះឧបជ្ឈាយ៍ ។
ព្រះសមណស័ក្ដិ
- ព្រះជន្មាយុបាន៥៧វស្សា នៅឆ្នាំ ជូត ព.ស.២៤៩២ គ.ស.១៩៤៨ ព្រះអង្គបានទទួលសមណស័ក្ដិជា ព្រះពោធិវ័ង្ស ។
- ព្រះជន្មាយុបាន៧៣វស្សា នៅឆ្នាំរោង ព.ស.២៥០៨ គ.ស.១៩៦៤ ព្រះអង្គបានទទួលសមណស័ក្ដិជា សម្ដេចព្រះពោធិវ័ង្ស តាមព្រះរាជក្រឹត្យលេខ ២៤ រ.វ. ចុះថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៦៤ ។
- ព្រះជន្មាយុបាន៧៨វស្សា នៅឆ្នាំរកា ព.ស.២៥១៣ គ.ស.១៩៦៩ ព្រះអង្គបានឡើងសមណស័ក្ដិជា សម្ដេចព្រះមហាសុមេធាធិបតី ព្រះសង្ឃនាយក គណៈមហានិកាយ ។
- ព្រះជន្មាយុបាន៧៩វស្សា នៅឆ្នាំច ព.ស.២៥១៤ គ.ស.១៩៧០ ព្រះអង្គបានទទួលសមណស័ក្ដិជា សម្ដេចព្រះមហាសុមេធាធិបតី ព្រះសង្ឃរាជ គណៈមហានិកាយ ពីឯកឧត្ដម ចេង ហេង ប្រធានសភាជាតិ ។
ស្នាព្រះហស្តនិពន្ធ
- ព្រះពុទ្ធសាសនានៅប្រទេសកម្ពុជាសង្ខេប (គ.ស. ????)
- ការសិក្សាខាងព្រះពុទ្ធសាសនានៅប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងសម័យបុរាណនឹងសម័យបច្ចុប្បន្ន(ចុះផ្សាយក្នុងទស្សនាវដ្ដីពន្លឺពុទ្ធចក្រលេខ២ ថ្ងៃទី១ ខែមេសា គ.ស.១៩៦១)
- អំពីប្រាសាទខ្លះនៅទីអង្គរ (១៩២៨)
- ស្នាព្រះហស្តនិពន្ធជាច្រើន(រាប់ឈ្មោះនៅក្នុងអត្ថបទ"ជីវប្រវត្តិសម្ដេចព្រះពោធិវ័ង្ស ហ. តាត" ចុះផ្សាយក្នុងទស្សនាវដ្ដីកម្ពុជសុរិយាឆ្នាំទី៣៨ ខែមិថុនា គ.ស.១៩៦៦)
ទស្សនៈ
ក្នុងពេលរស់នៅត្រូវខំប្រឹងធ្វើការដែលមានប្រយោជន៍កុំសំចៃកម្លាំងទុកឡើយ ព្រោះកម្លាំងនោះបើឲ្យនៅស្ងៀមគង់តែត្រូវរិលរេចថយចុះរាល់ពេលដោយអំណាចជរា ។ សម្តេច ហួត តាត
ព្រះទិវង្គត
ក្នុងឆ្នាំថោះ ព.ស.២៥១៩ គ.ស.១៩៧៥ ព្រះអង្គបានចូលទិវង្គត ក្នុងព្រះជន្មាយុ៨៤វស្សា ។ ឯកសារពីរបានបញ្ជាក់មូលហេតុនៃការចូលទីវង្គតរបស់ព្រះអង្គ មួយបានបញ្ជាក់ថា ព្រះអង្គត្រូវបានពួកទមិឡឥតសាសនាធ្វើឃាតនៅក្រោយក្រសួងឃោសនាការ ក្រោយពេលដែលព្រះអង្គផ្សាយសម្លេងទាក់ទងនឹងការផ្សះផ្សារជាតិក្រោយសង្គ្រាមបញ្ចប់ ។ ឯកសារមួយផ្សេងទៀតបានបញ្ជាក់ថា ព្រះអង្គត្រូវបានជន្លៀសជាមួយបណ្តាជនផ្សេងទៀតទៅកាន់ស្រុកឧត្តុង្គ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ។
លោកវិទូចុះផ្សាយព័ត៌មានអនឡាញ អំពីព្រះពុទ្ធសាសនាខ្មែរ និងព្រះពុទ្ធសាសនាអន្តរជាតិថ្មីៗ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់ប្រិយមិត្តអ្នកអាន និងជាពន្លឺក្នុងការត្រិះរិះពិចារណា ក្នុងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃព្រះពុទ្ធសាសនាក្នុងសង្គម ។